معدن زغال سنگ هجدک

معادن شرکت زغالسنگ کرمان به منظور تأمین زغال کک شو مورد نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان با ظرفیت 1/9 میلیون تن در سال طراحی شده است. مقدار زغال مصرفی مورد نیاز بایستی از معادن پابدانا، هشونی، هجدک، همکار تأمین گردد. مطالعات فنی اقتصادی توسعه معدن هجدک بوسیله دفتر فنی طراحی منطقه هجدک صورت گرفته است.

که شامل دو بخش است:

1. گزارش فنی
2. نقشه‌های اجرایی

آشنایی با معدن زغالسنگ هجدک

مطالعات اقتصادی بر اساس گزارش زمین شناسی هجدک شمالی طراحی شده که تعداد کل چاه‌های اکتشافی 32 حلقه چاه جمعا به طول 6767 متر که طول متوسط چاه‌ها 307 متر می باشد، محاسبه ذخیره تا عمق 730 متری از سطح زمین بر اساس کیفیت زغال از کاتگوری C1,C2 مورد محاسبه قرار گرفته که بیشتر زغال مورد محاسبه در لایه d2 متمرکز است.

ذخیره اکتشافی کل لایه‌های متمرکز در تشکیلات زمین شناسی این منطقه بالغ بر یازده میلیون تن (11000000) تن و ذخیره اقتصادی آن 8 میلیون تن برآورد شده است که ضخامت متوسط لایه ها از 0/6 تا 2/5 متر متغیر است لایه های قابل کار در این منطقه d6^up, d6^low, d2, d¹1 می‌باشد که شیب لایه‌ها حد فاصل 55 درجه تا 85 درجه می‌باشد.

مارک زغال از نوع (CF) کک تو چرب بوده و متوسط خاکستر حد فاصل 19% تا 42% می‌باشد. بدیهی است جهت دسترسی به ذخیره ذکر شده فوق باید حفاری‌های لازم با مقاطع مناسب که جوابگوی تهویه و ترانسپورت زیرزمینی تا مرحله استهلاک آن باشد انجام پذیرد.

 

سابقه معدن

سوابق بهره‌برداری از این معدن به بیش از 50 سال قبل بر می‌گردد.

تاریخچه بهره‌برداری این منطقه نشان می‌دهد استخراج اولیه این معدن توسط شرکت زغال با استفاده از ابزار اولیه (بیل و کلنگ) انجام و بوسیله افراد با استفاده از توبره به خارج از تونل انتقال و آنگاه توسط اسب و قاطر از راه‌های ناهموار و دشوار عبور داده و در فضای باز و مناسب دپو کرده و از آنجا توسط کامیون‌ها برای مصارفی مانند کوره‌های آجرپزی، کارخانه قند و غیره ارسال می‌کردند. پس از کشف نفت و استخراج آن از اعماق زمین مواد نفتی جایگزین زغال حرارتی شده و این امر سبب کاهش درآمد شرکت زغال و در نهایت واگذاری معدن به شرکت ذوب آهن گردید.

شرکت ذوب آهن در سال 1353 تونل اکتشافی در افقهای پایین تر دو حلقه چاه حفاری کرده و نیز در سال 1355 افق +2030 تونل 2 این معدن را حفر نمودند. پس از عملیات پیشروی و عملیات آماده‌سازی در سال 1357 بهره‌برداری از زغالسنگ بصورت مطلوب انجام شد.

زغال استخراج شده این معدن در داخل کوره های کک پزی دستی، تبدیل به کک حرارتی و نهایتا مورد مصارف صنعتی قرر می گرفته است. پس از گذشت زمان و ایجاد کارخانه زغالشویی زرند، زغال استخراج شده به کارخانه ارسال و در آنجا پس از گرفتن ناخالصی تبدیل به کنسانتره و سپس به ذوب آهن اصفهان ارسال می گردد.

عملیات اکتشاف زمین شناسی منطقه هجدک فوقانی در تاریخ فوریه 1970 بوسیله گروه کارشناسان شوروی و ایرانی آغاز گردید و در مارس 1971 به پایان رسیده است برنامه اکتشاف انجام شده تمام زون زغال‌خیزی D را که بین مناطق باب‌نیزوی شرقی و اشکلی واقع شده در برگرفته است این کمربند اکتشافی به طول 6 کیلومتر می‌باشد و کل مساحت منطقه مورد اکتشاف 1/8 کیلومتر مربع است بعلت اینکه قسمت جنوبی این منطقه دارای زغال‌خیزی ناچیزی می‌باشد، لذا منطقه را به دو قسمت تقسیم نموده‌اند.

• قسمت شمالی
• قسمت جنوبی

قسمت جنوبی: قسمت جنوبی این منطقه بطول 2/9 کیلومتر و عرض 0/35 کیلومتر است که وسعتی در حدود 1 کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد در این قسمت تونل‌های 2 و 4 قرار دارند. ذخیره زغال قسمت جنوبی 0/73 کل ذخیره منطقه می‌باشد بنابراین ضرورت داشت که قسمت جنوبی را در درجه اول جهت استخراج در نظر گرفته شود.

 

موقعیت جغرافیایی منطقه هجدک

معدن هجدک در 70 کیلومتری شمال شرقی شهرستان کرمان که از جنوب به سنکلینال بیدو و از غرب به منطقه باب‌نیزو منتهی می‌شود، معدن هجدک از دو قسمت هجدک شمالی و هجدک جنوبی که وسعتی بالغ بر 1/8 کیلومتر مربع به طول 6 کیلومتر و به عرض 0/035 کیلومتر می‌باشد که طول شاخه جنوبی سنکلینال 0/02 کیلومتر و عرض آن 0/035 که مساحتی بالغ بر 1km² دارا بوده و حواشی کورد نباتی منطقه به عرض جغرافیایی 35^o,49,52 شمالی و طول جغرافیایی 56^o,57,57 شرقی می‌باشد.

این ناحیه به علت کوهستانی بودن از لحاظ آب و هوایی دارای هوای خشک می باشد به همین دلیل در تابستان هوای گرم و سوزان و شب‌های خنک و در زمستان دارای هوای سرد و سوزناک و در تمام فصول همراه با گرد و  غبار می‌باشد.

منطقه هجدک دارای پستی و بلندی‌های زیادی است که بالاترین ارتفاع آن از سطح دریا 2322 متر و پست ترین نقطه آن +1900 متر می‌باشد. نوع دره‌های این منطقه V شکل بوده که به صورت سلسله‌ای ادامه دارد این منطقه طبق نظریه زمین‌شناسان شامل رسوبات پیچیده و دارای ساختمان زمین‌شناسی تکتونیزه حاوی لایه و رگه ماسه سنگ (SANDSTONE) ورس (ARCILLITE)، زغال، آرژیلیت زغال‌دار و زغال کثیف می‌باشد. این منطقه دارای 16 رگه و لایه بوده و از do تا d13 نامگذاری شده است لایه های d6^l0w, d6^up, d¹1, d1  به علت مشابه بودن ساختمان لایه‌ای نام آن دو بار تکرار شده است.

معدن هجدک از لحاظ تکتونیکی دارای وضعیت پیچیده‌ای بوده و شکستگی‌های زیادی در طبقات مشاهده می‌شود. جابجایی تکتونیکی لایه‌ها از 0/5 متر تا 8 متر می‌رسد. حداقل فاصله بین این لایه ها 3 متر و حداکثر 25 متر متغیر است. از نظر دوران زمین‌شناسی این منطقه به دوره ژوراسیک میانی (j2b) و کرتاسه متعلق است که نزدیک به 45 تا 65 میلیون سال قدمت داشته و مربوط به دوران دوم زمین‌شناسی است.

از لحاظ جنس طبقات شامل سنگ‌های پایدار مانند آهک (Limestone)، سیلت استون (Siltstone) و سنگ‌های ناپایدار شامل ماداستون Modstone) (گل سنگ)، ماداستون زغال‌دار و سنگ‌های سیلیتی شکافته شده خیلی نازک و سنگ‌های ناپایدار که در نواحی شکستگی‌ها و گسل‌های بزرگ مشاهده می‌شوند.

از نظر گازخیزی طبق مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که مرز گازدهی لایه‌ها در اعماق 70 تا 120 متری سطح زمین مقدار آن 2/9 متر مکعب در هر تن بالغ می‌شود که دارای قابلیت‌های احتراق بوده و همچنین در عمق 80 متری مقدار گازخیزی به 16 متر مکعب به ازای هر تن زغال تغییر خواهد داشت.

از لحاظ ترکیب شیمیایی آب‌های معدنی بیشتر کلری و سولفاتی و سدیم دار بوده که ظاهرا باعث تخریب بتن‌ها می‌شود وزن مخصوص زغال این منطقه از 1/08 گرم بر سانتی‌متر مکعب تا 1/7 گرم بر سانتی‌متر مکعب بوده و رطوبت موجود از 0/24% تا 1/44% متغیر می‌باشد و خاکستر زغال این منطقه تا 40% قابل کار خواهد بود و بیشتر از 50% غیر قابل کار محسوب می‌شود. به طور کلی ذخایر معدنی زغالسنگ کرمان داخل یک ناودیس (Geosynclind) قرار گرفته که قسمت اعظم آن در مناطق پابدانا، هجدک، باب‌نیزو، متعلق به یک ناودیس و مناطق هشونی و همکار به صورت ناودیس‌های مستقل می‌باشد.

 

اکتشاف سطحی منطقه هجدک

بعد از سال‌ها تحقیق و بررسی زمین‌شناسان کشورهای آلمانی انگلیس، سوئد، شوروی و ایران و نمونه‌برداری از مناطق کرمان وجود زون‌های زغالی را در منطقه هجدک، باب‌نیزو، پابدانا و غیره را تائید و نقشه‌های با مقیاس‌های متفاوت تهیه شده و به اجرا رسیده  است.

برای مشخص کردن نوع زغال و کیفیت لایه‌ها و هم چنین برای تعیین ذخیره این منطقه ابتدا ترانشه‌هایی عمود بر امتداد زخنمون لایه‌های زغالی ایجاد شده و ضخامت لایه‌ها را مشخص می‌کنند. سپس در لایه‌هایی که دارای ضخامت بیشتری است اوکلونی در داخل لایه زغالی حفر شده تا عمق 20 متری هم ادامه دارد، این اوکلون‌ها در امتداد بزرگترین شیب لایه زغالی حفر می‌گردد.

عملیات حفاری بوسیله دستگاه حفاری در تمام طول چال‌ها با کُر گیری (Core) انجام گرفته و در آزمایشگاه نوع و کیفیت زغال را مورد بررسی قرار می دهند. بعد از تعیین کیفیت زغال نقشه‌هایی تهیه شده و بر روی آن نقاط چاه اکتشافی را مشخص کرده و بر روی سطح زمین پیاده می‌کنند. چاه‌های اکتشافی حفر شده تا عمق 730 متری بوده که تعدادی از چاه‌ها از نوع عمیق و تعداد دیگری از نوع کم عمق می‌باشند.

 

تکتونیک منطقه هجدک

منطقه هجدک در منتهی الیه قسمت جنوب شرقی حوزه زغالخیزی کرمان واقع شده عناصر ساختمانی آن سینکلینال بیدو و آنتی کلینال شاهزاده محمد می‌باشد. تکتونیک منطقه به وسایل مختلف اکتشاف زمین‌شناسی، چاه‌های حفاری و عملیات ژئوفیزیکی و به کمک کارگاه‌های اکتشافی مورد مطالعه قرار گرفته است در تمام این منطقه جابجایی‌های تکتونیکی با دامنه کم و متوسط و پراکنده هستند وضعیت تکتونیک این منطقه به کمک بیش از سه هزار اندازه‌گیری که در شکستگی‌های سیستم‌های مختلف انجام شده مشخص گردیده است.

 

زغال خیزی

افق زغال‌خیزی D که هدف اصلی اکتشاف بوده است دارای 16 لایه و درون لایه می‌باشد. فقط 4 لایه یعنی d6^10w, d6^up, d2,d¹1 دارای ارزشی اقتصادی و قابل کار می‌باشند و سایر لایه‌ها فقط در بعضی نقاط دارای ضخامت قابل کار بوده و به طور کلی دارای ارزشی اقتصادی نیستند.

 

نوع و کیفیت زغال

زغال منطقه هجدک فوقانی از نوع CF (کک ده چرب) بوده و خاکستر زغال لایه‌های d1 و d2 از گروه کم و متوسط خاکستر زغال لایه‌های d6^10w و d6^up از گروه متوسط زیاد می باشد. لایه‌های d2 و d6 بطور کلی دارای گوگرد کم ولی لایه d1 دارای گوگرد زیاد هستند.

 

راه‌های دسترسی به بلوک 8 از کاتگوری C1 در افق +1750

برای جمع‌بندی اطلاعات زمین‌شناسی لایه‌ها، آنها را برحسب نوع اطلاعات و عمق لایه زغالی به کاتگوری‌های C,A,B و… تقسیم‌بندی می‌شود. بیشترین اطلاعات زمین‌شناسی که براساس ترانشه‌ها و گمانه‌ها در سطح زون‌های زغالی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد در کاتگوری A قرار می‌دهند.

اطلاعات در سطح پایین که نیاز به اطلاعات کمتر براساس رکوب‌های اکتشافی لایه زغالی را مورد بررسی قرار می‌دهند در کاتگوری B منظور می‌نمایند و در اعماق پایین تر که اطلاعات مختصری از طریق چاه‌های اکتشافی بدست می‌آورند در کاتگوری C می‌باشد.

نظر به اینکه جابجایی لایه‌ها بین بلوک‌ها توسط گسل‌های اصلی شماره 8,3 و گسل‌های فرعی دیگر جابجایی دسترسی به هر بلوک جداگانه بایستی مورد بررسی قرار گیرد، برای دسترسی به ذخایر زغالی بین افق 1860 و 1750+  ابتدا حفریات بایستی در جهت شمال و جنوب در امتداد لایه انجام گیرد.

پیشروی در یال جنوبی با مقطع 9/2 مترمربع در لایه dlⁱ  و همزمان پیشروی در سنگ بطور موازی با همان مقطع 9/2 بطول 1100 متر انجام خواهد شد، اشتراک سنگی و زغالی در هر 150 متر توسط رکوب ارتباطی با همان مقطع بهم مرتبط می‌شوند، در یال شمالی ادامه عملیات پیشروی در یال d1 به طول 80 متر پیشروی نموده و آنگاه در این قسمت پیشروی به دو جناح سنگی و زغالی منشعب می‌شوند، لازم به ذکر است پیشروی در این یال با مقطع 9/2 به موازات لایه به طول 1000 متر انجام خواهد شد.

 

برنامه ریزی عملیات کاری و ظرفیت طرح معدن

1- برنامه کار معدن

با توجه به پروژه، برنامه کاری ذیل برای معدن در نظر گرفته شده است:

• تعداد روزهای کار 300
• تعداد شیفت کاری 2 شیفت
• مدت زمان هر شیفت 8 ساعت

 

2- ظرفیت طراحی شده

با توجه به این پروژه ظرفیت تولید زغال معدن 250 تن در روز و 75 هزار تن در سال از افق بین 1860 + تا 1750 + در نظر گرفته شده است.

 

3-عمر افق 1750+

عمر این افق بر اساس ذخائر اقتصادی در لایه d2 که از لحاظ اقتصادی مناسب ترین لایه می‌باشد 13 سال برآورد شده بدیهی است در صورتی که استخراج از لایه‌های d1¹  و d6 صلاح تشخیص داده شود به عمر این افق افزوده خواهد شد.

افق	لایه	ذخیره اقتصادی (هزارتن)	مدت زمان استخراج (سال)
1750+	D11	110	–
	D2	817	13
	D6up	215	–
	D6low	210	–

 

 

سیستم استخراج، حجم عملیات و عملیات توسعه

انتخاب روش استخراج

لایه‌های قابل استخراج در معدن بزرگ هجدک، لایه‌های d6,d2,d1 می‌باشند.

که لایه d2 اصلی‌ترین لایه اقتصادی در این معدن بوده که لایه زغالی d6,d1 ضخامتی در حدود 0/8 تا 1 متر و لایه d2 بطور متوسط 3 متر می‌باشند. لایه‌های این منطقه جزء لایه‌های پرشیب و به طور متوسط دارای شیب 75 درجه هستند. فاصله بین لایه‌های d2,d1 به طور متوسط 5 متر و فاصله d2  تا d6 بالغ بر 22 متر می‌شود.

 

تصاعد گاز از لایه‌های زغالی و سنگ‌های دربرگیرنده آن زیاد و از لحاظ معدن در کاتگوری (رده بندی) بالا قرار می‌گیرد، لایه‌های زغالی مستعد خودسوزی و گرد زغال آن قابلیت انفجار دارند.

با توجه به خصوصیات زغال و شیب لایه d2 و همچنین بستر لایه‌ها روش استخراج ستونی بالارو (گزنگی (Cut and fill)) و نگهداری کمر بالا و سقف آن بوسیله نگهداری چوبی (ستون و سرلا) روش مناسبی است.

استخراج لایه‌های در هر قسمت به طور متوالی از پایین به بالا می‌باشد.

 

روش استخراجی انتخاب شده

روش استخراجی بالارو (گزنگی (Cut and fill-Diagon,al

این روش برای لایه‌های پرشیب و ضخامت متوسط حد فاصل 1/2 تا 3 متر کاربرد دارد. در این سیستم استخراج ابتدا یک دویل از افق بالا به افق پایین در داخل زغال حفر می‌شود. سپس از داخل اشترک پایین به فاصله مساوی 20 متر از دو طرف دویل مرکزی گزنگ‌هایی با شیب 35 درجه به طرف دویل مرکزی حفر می‌گردد و به آن مرتبط می‌شود.

بدیهی است در هر دویل مرکزی لوله‌های خاکریز و شیلنگ‌های هوای فشرده و همچنین در داخل گزنگ‌ها ناوهایی برای هدایت زغال استخراج شده تعبیه می‌شود. حفاری و استخراج زغال بوسیله پیکور و نگهداری موقت فضای تخلیه شده (استخراج شده) بوسیله چوب انجام می‌شود که پس از عملیات چوبست‌کاری بمنظور کنترل سقف کارگاه و جلوگیری از ریزش احتمالی آن توسط خاک و سنگ‌های خرد شده پر می‌گردد.

زغال استخراج شده تحت تأثیر نیروی ثقل از داخل ناوها به اشترک پایین ریخته و در داخل واگن پر می‌گردد.

 

آماده سازی کارگاه استخراج (Preparing of the face)

برای ایجاد یک کارگاه استخراج، ابتدا دویلی از اشترک فوقانی بطرف اشترک تحتانی حفر می شود، این دویل شامل خاکریز و نفررو می‌باشد. برای ایجاد این دویل که به دویل مرکزی معروف است نخست رکوبی با مقطع حفاری 9/2 متر مربع از اشتراک زغالی لایه d¹1 به طرف لایه d2 حفاری می‌نماییم سپس دویلی از داخل رکوب در لایه d2 بطرف پایین حفر می‌گردد.

عملیات پیشروی در دویل بوسیله پیکور انجام می گیرد. اگر چنانچه لایه ها ی سخت و محکم باشد توسط دستگاه حفاری (پرفراتور) تعدادی چال در کف دویل ایجاد و با مواد ناریه عملیات آتش باری روی آن صورت می گیرد تا مقطع مورد نظر ایجاد گردد پیشروی این دویل به صورت شیب دار به طرف پایین می باشد و عملیات حفریات زغال بوسیله دلو و جرثقیل به طرف بالا کشیده شده و تخلیه می گردد و بلافاصله عملیات چوبست‌کاری دویل انجام می گیرد تا زمانی که اشتراک فوقانی به اشتراک تحتانی مرتبط نماید.

فاصله افق دو دویل مرکزی بستگی به تناژ بلوک استخراجی دارد و به 80 متر می‎رسد. بعد از اتمام دویل مرکزی به فاصله 20 متری از آن دویل دیگری که به نام دویل زغالی حفر می‌گردد این دویل وقتی به لایه زغالی d2 برخورد نمود، دویلی مایل با شیب کاغذب 35 درجه به نام گزنگ (Diagonal) بطرف دویل مرکزی حفر می‌گردد.

دویل ایجاد شده به دو قسمت تقسیم می‎شود که شامل زغالریز و نفررو می‌باشد. بعد از ارتباط دویل زغال‌ریز با دویل مرکزی کار آماده‎سازی به پایان می‎رسد و کارگاه را به تیم استخراج واگذار می‌نماید، بدیهی است دویل فرعی ایجاد شده برای کارگاه جدید به یک دویل مرکزی تبدیل می‎شود، اگر دویل مرکزی از دو طرف با حفریات گزنگی ارتباط پیدا کند به آن دویل دو طرفه (Second diagonal0 و چنانچه از یک طرف به حفریات گزنگی ارتباط داشته باشد به آن دویل یک طرفه (One diagonal) گفته می‌شود.

 

حجم عملیات پیشروی در افق 1750 + (افق سوم داه)

میزان پیشروی افقی لازم برای استخراج ذخیره مورد نظر این بلوک، عملیات حفاری حدودا 4615 متر می باشد، که از این میزان 495 متر آن با مقطع 11/2 متر مربع با عنوان پذیرگاه به طول عمود بر لایه که شامل دوره گرد چاه و رکوب ارتباطی چاه‎ها می‎باشد و 1000 متر حفریات پیشروی با مقطع 9/2 در امتداد یال سنگی جنوبی و 800 متر حفریات پیشروی با همان مقطع در امتداد یال سنگی شمالی پیش بینی شده و همچنین 1100 متر حفریات پیشروی با همان مقطع در امتداد یال سنگی شمالی پیش‎بینی شده و همچنین 1100 متر حفریات پیشروی با مقطع 9/2 مترمربع در امتداد لایه زغالی یال شمالی منظور شده است، حجم کل حفریات اجرایی بالغ بر 53006 متر مکعب خواهد رسید. متراژ حجم عملیات حفاری در جدول زیر درج شده است:

 

ضریب سختی سنگ براساس فرمول پرفسول پروتودیاگونو

(Prorodiagonov) 1/22 در نظر گرفته شده است. لازم به ذکر است در عملیات پیشروی به منظور ارتباط بین اشترک زغالی و اشترک سنگی، رکوبهای ارتباطی در فواصل 150 متر نسبت به هم با طول 20 متر در نظر گرفته شده است در یال جنوبی تعداد 6 رکوب و در یال شمالی تعداد 5 رکوب ارتباطی با متراژ کلی 220 متر پیشنهاد شده است.

زمان	تعداد رکوب ارتباطی	متراژ پیشروی		حجم کل حفاری (متر مکعب m3) متراژ سالیانه (m متر)	متراژ سالیانه  (mمتر)
		مقطع 2/9 m2
سال اول	–	–	495	6764	495
سال دوم	2	890	–	9989	890
سال سوم	2	960	–	10775	960
سال چهارم	3	960	–	10775	960
سال پنجم	3	960	–	10775	960
سال ششم	1	350	–	3928	350
جمع	11	4120	495	53006	4615

 

نگهداری (Retaining)

نگهداری در این معدن به 3 صورت انجام می‌گیرد:

1-نگهداری بتنی 2- نگهداری آهنی 3- نگهداری چوبی.

در این معدن بیشتر نگهداری فلزی مورد نظر است. که برای نگهداری دیواره‌های چاه و حریم چاه از نگهداری بتنی و در قسمت پیشروی‌ها و گالری‌ها و رکوب‌ها از نگهداری فلزی استفاده می‌گردد و در کارگاه‌های استخراج و دویل‌های آماده‌سازی از نگهداری چوبی استفاده می‌گردد، بدهی است اجرای نگهداری فلزی از ارک‌های فلزی با مقاطع مختلف (7/2، 7/9، 9/2، 11/2، 13/8) استفاده می‌گردد لازم به ذکر است برای لارده‌گذاری اطراف قاب آهن‌ها از لارده‌های سیمانی مسلح استفاده می‌گردد.

نگهداری تونل توسط وسایلی به نام قاب های کشویی انجام می‌شود که مقطع این قاب‌ها از بالا یو (U) شکل است و هر قاب از سه قسمت که عبارتند از: دو ستون و یک کلاهک تشکیل شده است. ستون توسط کُرپی به کلاهک و کرپی‌ها توسط پیچ و مهره به هم متصل می‌شوند. در اوایل معدنکاری که قاب ها را سر هم می‌کنند و کار می‌گذارند باید هر یک هفته تا ۱۰ روز ، یکبار پیچ ها را شل و سفت کنند تا قاب‌ها درون هم چفت شوند.
برای راحتی حرکت قاب‌ها درون هم، مقداری گریس درون آنها می‌ریزند. وظیفه‌ی اصلی قاب‌ها در واقع انتقال نیروها از سقف تونل به کف آن می‌باشد که سقف گنبدی تونل و مقطع U شکل قاب‌ها نیز در همین راستا طراحی شده است. سطح قاعده ستون‌ها نیز تخت می‌باشد تا در اثر نیروهای وارده درون زمین فرو نروند. فاصله‌ی افقی قاب‌ها از یکدیگر یک متر است.

هر گاه دو تونل به یکدیگر می‌رسند و یک سه راهی ایجاد می‌کنند، در محل برخورد دو تونل باید یک ستون محکم برای تحمل بار اضافی وارده بنا شود. که در معدن هجدک نیز در قسمت‌هایی از دو راهی ها این نگهداری ها دیده می‌شود.
برای جلوگیری از ریزش احتمالی خرده سنگ‌ها، قطعاتی چوبی (بعضاً در ابتدای تونل بتونی) را در سقف تونل کار گذاشته‌اند که این قطعات لارده نام دارد. از آنجا که قسمت‌های ابتدایی تونل بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد لذا برای نگهداری سقف آن از لارده‌های بتونی استفاده کرده‌اند و اصولاً هرگاه قرار باشد کار معدنکاری به درازا بکشد باید حتماً تونل‌ها (افق‌ها) درون سنگ ایجاد و در مرحله‌ی بعد برای حفر دویل به دورن کارگاه اقدام شود.
برای نگهداری سقف کارگاه و همچنین دیواره ی دویل‌ها از ستون‌های چوبی استفاده می‌شود.

 

ترانسپورت (حمل و نقل زیرزمینی) Undergroubd Transportation

عکس وینچ آسانسور چاه 

در این معدن برای حمل و نقل مواد از نیروی ثقل، ناو ثابت، نوار نقاله، لوکموتیو همراه با واگن و هم چنین آسانسور استفاده می‌شود.

در کارگاه‌های استخراج برای حمل مواد از ناو ثابت و نیروی ثقل استفاده می‌شود. به این طریق است که استخراج شده روی ناو ثابت ریخته می‌شود که دو اثر شیب کاذب مناسب حدود 30 درجه کارگاه مواد استخراج شده تا دویل ذغالریز در اثر نیروی ثقل تا ریز بونکر ذغال هدایت می‌گردد.

غکس واگن برگردان داخل تونل رو به روی درب آسانسور

برای حمل ذغال از سینه کار پیشروی یا کارگاه‌های استخراج و دویل‌های آماده‌سازی به طرف چه از لکوموتیو باطری دار (برقی) استفاده می‌شود سپس بوسیله آسانسور مواد استخراج شده به خارج از معدن انتقال داده می‌شود.

بدیهی است که نوع لوکوموتیوهای مورد استفاده در معدن از نوع قلیایی بوده که باطریهای آن ساخت ایران با مارک نیرو و هر سلول آن دارای ولتاژی برابر 2 ولت می‌باشد.

این نوع لوکوموتیوها به علت ایمنی بالا از آن در داخل گالری‌های ذغالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای حمل مواد استخراج شده از سطح چاه به بونکر بارگیری زغال از نوار نقاله استفاده می گردد. سپس توسط کامیونهای 30 تنی و 20 تنی به کارخانه زغالشویی زرند جهت شستشو و تبدیل کنسانتره و در نهایت انتقال به ذوب آهن اصفهان صورت می‌گیرد.

برای انتقال مواد معدنی و یا خاکریزها درون تونل‌ها از واگن‌هایی (wagon) استفاده می‌کنند که بر روی ریل‌های کف معدن حرکت می کنند. شیب ریل‌ها معمولاً ۱% و به سمت بیرون ازتونل است. دلیل این حالت این است که واگن‌ها معمولاً هنگام ورود به تونل خالی هستند و توسط وینچ (winch) و موتور کشنده به سمت کارگاه هدایت می‌شوند اما هنگام خروج از تونل پر و سنگین می‌باشند که در این صورت برای به حرکت درآوردن آنها نیروی بیشتری نیاز است که با در نظر گرفتن این مقدار شیب حرکت آن ها ساده تر است.
برای ایجاد تونل‌ها ابتدا درون سطح مقطع تونل عملیات چالزنی و آتشباری را انجام می دهند و سپس سنگ های خرد شده را به بیرون انتقال می‌دهند. عملیات بارگیری و انتقال مواد حاصل از آتشباری توسط لودرخاکبرسر و واگن‌هایی که پشت آن قرار دارند انجام می‌شود.
دیواره‌های تونل نیز باید با حفاری اضافی صاف گردد و حفره‌های بوجود آمده در دیواره‌ها توسط مواد باطله‌ی حاصل از سینه کار پر شود. (به این حفره‌های اولیه over Break می‌گویند) علاوه بر پر کردن حفره‌ها، بیرون زدگی‌ها نیز باید صاف و برداشته شوند تا پشت قاب‌های نگهدارنده تا حد امکان صاف گردد. دلیل چنین عملیاتی در واقع جلوگیری از ریزش‌های بعدی و ایجاد فضاهای خالی زیاد پشت قاب‌ها است.
نقش مهندس معدن مخصوصاً هنگام آتشباری در تونل ها پررنگ تر می‌شود، چرا که عملیات بارگزاری مواد ناریه باید به گونه‌ای انجام شود که Over Break به حداقل برسد و تا حد امکان سطح یکنواختی حاصل شود.
بعد از اتمام مراحل آتشباری و باطله برداری نوبت به ریل گذاری می‌رسد، عملیات ریل‌گذاری زمانی انجام می‌شود که تونل تعطیل است و عملیات آتشباری درآن انجام نمی‌شود.

 

تهویه معدن بزرگ هجدک Veneilation of Hogedk mine

این معدن به علت قرارگرفتن در ارتفاعات بالا و پدیدار گشتن جریان طبیعی هوا برای تهویه افقها از یک ونتیلاتور مکشی از نوع VOA21 استفاده می‌شود. این نوع ونتیلاتور از یک بادبزن حلزونی یا بادبزن هلیکوئیدی (Helicoidal Fan) که از نوع ونتیلاتور محوری می‌باشد، جریان هوا از چاه اصلی وارد و از قسمت‌های مختلف معدن از جمله سینه کاری پیشروی، دویل‌های آماده‌سازی و کارگاه‌های استخراج عبور کرده و از طریق چاه فرعی توسط ونتیلاتور مکشی به خارج از معدن هدایت می‌شود.

تأسیسات ونتیلاتور اصلی در فاصله حدود 35 متری از چاه فرعی قرار داشته که توسط کانال‌های زیرزمینی بهم مرتبط می‌شوند. موتور این ونتیلاتور دوره 750 دور در دقیقه و قطر 2/10 متر با راندمان 93/5% با ولتاژ 6000 ولت کار می کند. این نوع ونتیلاتور دارای پره های متحرک متحرک بوده و قابل تنظیم می‌باشد، بطوریکه زاویه پره ها در انحراف 15 درجه در حدود m3150 در دقیقه هوا را جابجا می‌کند. هم چنین برای بهبود بخشیدن به جریان هوا در قسمت‌هایی که تهویه مناسب وجود ندارد از ونتیلاتورهای موضعی CBM6 استفاده می‌گردد که این نوع ونتیلاتور با دور 2950 در دقیقه و حدود 110 الی 230 متر مکعب در دقیقه هوا را جابجا می‌کند.

 

کمپرسورخانه (Compressor Station)

اکثر ماشین آلات معدنی از قبیل لودر خاکبرداری، دستگاه چال زنی (پرفراتور) پیکور و غیره با هوای فشرده کار می‌کنند به همین علت برای تأمین هوای مورد نیاز معدن از دستگاه تأمین هوای فشرده به نام کمپرسور استفاده می‌گردد.

عکس نیروگاه تولید هوای فشرده جهت تهویه و مصرف تجهیزات و ماشین آلات

نوعی کمپرسور این معدن از تیپ (Ingersolrand) مدل 2100 ساخت آمریکا بوده و دارای دو قسمت هواسازی می‌باشد که قسمت اول آن هوای فشرده و ضعیف و قسمت دوم هوای فشرده قوی می‌باشد. موتور این کمپرسور با جریان 6000 ولت بکار می‌افتد و تا 7 اتمسفر هوای فشرده تولید می‌نماید. مقدار هوای دهی این دستگاه تا 65 متر مکعب در دقیقه می‌باشد. برای خنک کردن دستگاه از آب و روغن استفاده می‌شود که روغن مصرفی این کمپرسور 380 لیتر در هر 500 ساعت کار می‌باشد.

 

برق معدن Mine Electricity

برق مورد نیاز معدن در فاصله 18 کیلومتری منطقه هجدک از ایستگاه فشار قوی چنارلون استفاده شده که دو خط 20 کیلوولتی، یکی برای معدن هجدک و خط دیگر آن برای منطقه باب نیزو ارسال می‌گردد.

عکس زنراتور تولید برق ۶۰۰۰ ولت

خطی که وارد منطقه هجدک شده به مدار اصلی راه پیدا می‌کند. جریان وارد شده وارد ترانسفورماتور کاهنده شده و جریان 20 کیلوولت را به 6 کیلوولت تبدیل می‌نماید و جریان 6 کیلوولت وارد اتاق فرمان می‌شود و توسط خط ترانزیت وارد قست‌های مختلف معدن می‌شود و به وسیله ترانسفورماتورهای کاهنده در معدن به ولتاژهای مختلف (220، 380، 660) ولت تبدیل شده و مورد مصرف قسمت‌های مختلف منطقه قرار می‌گیرد.

 

تأسیسات چاه Shaft installation

برای خارج نمودن مواد معدنی (استخراج شده) از عمق زمین از طریق چاه صورت می‌گیرد. این معدن دارای دو حلقه چاه بوده که بنام چاه اصلی Main shaft و چاه فرعی Auxiliary shaft نامگذاری شده است. چاه اصلی برای بالا و پایین بودن وسائل معدنی از قبیل واگن، چوب، قاب آهن و غیره و همچنین برای ورود هوای تمیز استفاده می‌شود. چاه فرعی به منظور بالا و پایین بردن افراد و نصب تجهیزات معدنی و تهویه از آن استفاده می‌شود. بدیهی است رفت و آمد افراد و وسایل مورد نیاز معدن توسط اسانسور انجام می‌گیرد.

 

منابع تأمین آب Water RESOURCES

با توجه به نیاز طرح آب مورد نیاز معدن با در نظر گرفتن الگوهای درست مصرف آب 1000 متر مکعب در شبانه روز پیش‌بینی شده که شامل 660 متر مکعب برای مصارفی مانند آب آشامیدنی، حمام، شست و شو در شهرک هجدک و آب صنعتی به میزان 340 متر مکعب جهت مصارف صنعتی، معدنی، مرکز حرارت، مرکز هوای فشرده، مرکز تهویه و آبیاری فضاهای سبز ودیگر مصارف قابل استفاده است. آب مورد نیاز معدن توسط 2 حلقه چاه که در محدوده معدن است تأمین شده و به وسیله خطوط انتقالی به مخازن 500 متر مکعبی پمپاژ شده و از آنجا توسط لوله‌های انتقال از طریق چاه به افق های مورد نیاز جهت بهره برداری انتقال می‌یابد.

 

ابکشی

طراحی سقف و دیواره های تونل به شکل گنبدی صورت گرفته که علاوه بر تامین امنیت معدن و توزیع نیروها به کف آن، در جمع آوری آب‌های خروجی از دیواره‌ها و آب‌هایی که نشت می‌کنند و هدایت آنها به جوی‌های دو طرف کمک می‌کند.

برای هدایت و خارج کردن آب‌های موجود درکارگاه یا تونل در حاشیه‌ی تونل جوی آبی با مقطع ذوزنقه ایجاد شده که شیب آن به سمت دهانه‌ی تونل است و از آنجا توسط پمپ این آب‌ها به خارج از معدن هدایت می‌شود. لازم به ذکر است که بهترین سطح مقطع برای جوی آب (غنو در اصطلاح معدنکاری) سطح مقطع نیم دایره است که افت انرژی را به حداقل می‌رساند، اما از آن جا که طراحی چنین جویی هزینه بر است لذا معمولاً از آن استفاده نمی‌شود.

اجرای عملیات ابکشی از افق های 1750+ و 1860+ و 1970+ به شرح زیر است:

ابتدا آب‌های سطحی در افق 1750+ در حوضچه جمع آوری آب جمع شده و توسط پمپ دیگری به افق دوم یعنی افق 1860+ پمپاژ شده و مجددا توسط پمپ دیگری به افق اول یعنی افق 1970+ در حوضچه ذخیره آب آن پمپاژ می‌گردد که در نهایت توسط پمپ سوم به داخل قنات‌های احداثی می‌ریزند. آنگاه از طریق همین قناتها تحت تأثیر زاویه شیب تونل (شیب 4 در هزار) از دهانه تونل چهار خارج می‌گردد.

 

نجارخانه CARPENTRY HOUSE

جهت عملیات چوب بستکاری کارگاه‌ها و دویل‌های آماده‌سازی معدن به منظور استخراج زغال مورد نیاز واحدی به نام نجارخانه در حوالی تونل 4 احداث شده که مصارف چوب کل مورد نیاز منطقه را تأمین می‌نماید.

چوبهای وارده از زرند به منطقه در فضای اطراف کارگاه نجاری تخلیه شده آنگاه اصله چوبها توسط کارگران ماهر در کارگاه نجاری به تخته لارده، سرلا، ستون، کلاهک و غیره تبدیل می شود. سپس توسط کامیون از کارگاه نجاری به سرچاه جهت استفاده حمل خواهد شد و از آنجا بر روی شاسی بارگیری و از طریق آسانسور در 1860+ به سر کارگاه‌ها ارسال و جهت مصارف کارگاهی از آنها استفاده می‌شود.

 

ایمنی

در تعریف کلی مجموعه اقدامات و مقرراتی که برای بوجود آوردن محیط سالم کاری وضع تا با اعمال حداقل کار بدنی بتوان حداکثر میزان تولید را بوجود آورد را مقررات ایمنی گویند که در واقع انجام کارهای حساب شده‌ای است که جهت کاهش یا حذف خطرات محیط کار محسوب می‌شود. بخش ایمنی در معادن مستقیما زیر نظر سرپرست ایمنی و براساس خط مشی عمومی معدن برای بالا بردن سطح حفاظت و جلوگیری از ایجاد حوادث انجام وظیفه می‌نمایند.

 

مهمترین وظایف پرسنل این بخش به اختصار عبارت است از:

1. تعیین درصد واقعی گازها در معدن
2. نظارت بر چگونگی اجرای کارها
3. بررسی مسائل بهداشتی در محیط کار

با توجه به موارد فوق الذکر مدیر هر معدن از نظر ایمنی در امر پیشرفت حفاظت بایستی پیش قدم بوده و از خود ابتکار عمل نشان دهد و علاقه‌مندی خود را به مسائل ایمنی با توجه به موارد ذیل نشان دهند.

1. نظارت بر اجرای مقررات ایمنی.
2. ارائه طرح‌ها و روش‌هایی برای انجام کارها با توجه به وضعیت و موقعیت معدن.
3. کوشش برای بالا بردن سطح حفاظت و ایمنی به منظور کاهش خطرات تا حد ممکن.

البته ناگفته نماند که کلیه افراد با توجه به این که در بدو استخدام آموزش‌های ایمنی لازم را در ارتباط با شغل تخصیص خود فرا گرفته‌اند در حفظ و حراست از جان خود و دیگران نقش اصلی و اساسی را ایفا می‌نمایند.

بخش ایمنی معدن هجدک از 10 نفر پرسنل تشکیل شده که در دو شیفت انجام وظیفه می‌نمایند که شامل:

1. مسئول ایمنی معدن 1 نفر
2. مسئول شیفت معدن 2 نفر
3. مأمورین ایمنی و بازرسی 7 نفر

لازم به توضیح است که کلیه قسمت‌های فعال معدن همزمان با ورود پرسنل زیرزمینی توسط مأمورین ایمنی و بازرسی، کنترل و با توجه به گازخیزی بالای معدن (فوق کاتگوری) ابتدا نسبت به گاز سنجی اقدام و در صورت برقراری کامل تهویه و عاری بودن محیط کار از گازهای مضره، کارگران هر بخش مشغول به کار می‌شوند.

سپس نواقص مربوط به نگهداری و خاکریزی مد نظر قرار گرفته که به مسئول کارگاه و اسناد کار کارگاه گوشزد و توصیه به رفع نواقص می نمایند.

در ضمن محل‌های راکد و تعطیل با برنامه‌ریزی، کنترل و بازرسی می‌شود.

با توجه به این که معدن مذبور از طریق چاه به ماده معدنی دسترسی پیدا نموده لذا با توجه به وجود تجهیزات بالابر و آسانسور، مقررات ایمنی خاص حمل بار و افراد باید به صورت جدی رعایت تا از پدید آوردن هرگونه حادثه خشونت بار جلوگیری گردد.

 

خطرات احتمالی و نکات ایمنی:

• همراه داشتن تمامی وسایل مورد نیاز اعم از: چکمه، لباس کار، چراغ و باطری، کلاه ایمنی مخصوص، کپسول اکسیژن و کمربند
• اطلاع از زمان آتشباری برای تخلیه به موقع معدن
• استفاده از ماسک هنگام ورود به کارگاه استخراج
• از آن جا که امواج زلزله درسطح زمین حرکت می‌کنند لذا تاثیر چندانی بر روی معادن زیرزمینی ندارند.
• اصولاً تلفات در معان زغالسنگ کرمان، به طور خاص در قسمت استخراج و درون تونل ها بیشتر به دلیل برخورد سنگ یا شکستن و فروریختن لارده‌های چوبی است.
• علی‌رغم اذعان مسئولین به فرسوده و از رده خارج بودن امکانات ایمنی در معادن زغالسنگ استان کرمان، آنها معتقدند اگر کارگران نکات ایمنی مثل ماسک زنی و احتیاط در کار را رعایت کنند، هیچ حادثه‌ای آنها را تهدید نمی‌کند.
• یکی از خطراتی که در معادن زغالسنگ کارگران را تهدید می‌کند، خطر گازخیزی در این معادن است که برای جلوگیری از آن باید تهویه معدن به طور صحیح و مداوم انجام شود و تا حد ممکن فضای مجاور ذغالسنگ را خنک نگه داشت.
  در میان معادن استان کرمان از نظر گازخیزی، معدن باب‌نیزو رتبه نخست را دارا می باشد و بعد از آن معادن هجدک و پابدانا بیشترین گازخیزی را دارند.
• در صورت آتش سوزی در معادن زغال باید راه ورود هوا و اکسیژن به داخل کارگاه کاملاً مسدود شود. آتش سوزی زغال گاهی تا سال‌ها ادامه می‌یابد.

 

طرح توسعه دویل خاکریز Development of backfilling chute design

جهت انجام امور خاکریزی کارگاه‌های استخراجی در افق 1750+ لازم است ابتدا دویلی سنگی از افق 1970+ به افق 1860+ به ابعاد 1/80 × 3/5 با سطح مقطع حفاری 6/3 متر مربع حفر گردیده و سپس به کمک قالب‌بندی و بتن‎ریزی به دو قسمت راهرو و خاکریز تقسیم می گردد که مقطع مفید نهایی خاکریز 1/92=1/6×1/2 و مقطع مفید نهایی نفررو 1/20=1/20×1 خواهد بود، انجام می‌شود. لازم به ذکر است دویل خاکریز بایستی با بتون مسلح که ضخامت دیواره‌های بتونی 3/0 متر می‌باشد این دویل خاکریز تا افق 1850+ ادامه داشته و در هر 5 متر دریچه‌ای جهت کنترل امور خاکریزی و رفع مشکلات احتمالی تعبیه خواهد شد.

ضمنا به منظور استحکام کف دویل ذکر شده و کاهش اصطکاک لازم است که کف دویل به وسیله خطوط ریل طوری پوشانده شود که قاچ خط ریل در کف دویل قرار گیرد و توسط عملیات جوشکاری به هم متصل گردند به طوری که کف خط ریل به طرف بالا قرار گیرد. ضمنا طرح لازم جهت اجرا ضمیمه می‌باشد.

 

وسایل و تجهیزات مورد نیاز افق 1750+

ردیف	عنوان	واحد	تعداد	ملاحظات
1	لکوموتیو باطری دار	دستگاه	6
2	باطری لکوموتیو	کمپلت	12
3	لودر بادی	دستگاه	4
4	کلید مغناطیسی	دستگاه	4
5	وینچ	دستگاه	6
6	الکتروپمپ 40کیلوواتی	دستگاه	2
7	پرفراتور	دستگاه	8
8	پیکور	دستگاه	30
9	واگن 800 لیتری	دستگاه	200
10	واگن 1300 لیتری	دستگاه	250
11	چراغ انفرادی	دست	400
12	ترانس شارژ باطری لکوموتیو	دستگاه	6
13	جک زیر آسانسور	دستگاه	1
14	هل دهنده واگن	دستگاه	2
15	استوپر	دستگاه	6

 

وسایل و تجهیزات سالیانه پیشروی افق 1750+

ردیف	عنوان	واحد	مقدار مصرف						جمع کل
		کمپلت	سال اول	سال دوم	سال سوم	سال چهارم	سال پنجم	سال ششم
1	قاب آهن 2/9	کمپلت	–	890	960	960	960	350	4120
2	قاب آهن 2/11	“	495	–	–	–	–	–	495
3	لارده سیمانی	مترمکعب	287	517	557	557	557	203	2678
	دینامیت	“	7425	13350	14400	14400	14400	5250	69225
	چاشنی	متر مکعب	14850	26700	28800	28800	28800	10500	138450
	لوله فلزی 4 in	کیلوگرم	680	–	–	–	–	–	680
	لوله فلزی 2 in	عدد	–	890	960	960	960	350	4120
	شیلنگ 2 in	متر	120	220	240	240	240	80	1140
	شیلنگ ¾ in	“	100	–	–	–	–	–	100
	ریل نمره 18	“	1092	1788	1920	1920	1920	720	9360
	تراورس	متر مکعب	22	35	38	38	38	14	185
	لوله برزنتی	متر	220	120	120	100	100	–	660
	ونتیلاتور موضعی	دستگاه	2	8	–	–	–	–	10

 

مصرف مواد و تجهیزات مورد نیاز سالیانه استخراج افق 1750+

ردیف	عنوان	واحد	مقدار مصرف	ملاحظات
1	چوب معمولی	کیلوگرم	620000
2	چوب خارجی	“	50000
3	شیلنگ 2 in	متر	250
4	شیلنگ ¾ in	متر	120
5	لوله خاک ریز	عدد	250
6	سینی ثابت	عدد	100

 

 

مصرف سرانه برق

ردیف	عنوان	واحد	مقدار مصرف	ملاحظات
1	تاسیسات تهویه	کیلووات	324000
2	کمپرسور	کیلووات	1029600
3	پادیوم ماشین	کیلووات	136800
4	مصرف سطحی معدن	کیلووات	1173600
5	مصرف عمقی معدن	کیلووات	93600
6	روشنایی و سایر مصرف	کیلووات	275760
جمع کل			3033360

 

برآورد تأسیسات و تجهیزات معدن

تأسیسات و تجهیزات این معدن با قدمتی بیش از 15 سال بصورت مستمر مستهلک شده و برابر با 75% ارزش واقعی آن می‌باشد. 25% از ارزش واقعی آن به عنوان ارزش آتی در نظر گرفته و 75% مابقی ارزش آن بعنوان هزینه بازسازی باید مد نظر گرفته شود.

برآورد هزینه‌های بازسازی تأسیسات و تجهیزات مورد نیاز معدن و همچنین هزینه‌های اکتشاف و آماده سازی که قبلا صورت گرفته معادل 20000 هزار ریال هزینه هر تن زغال کنسانتره را افزایش خواهد داد.

 

عمده ترین تأسیسات و تجهیزات معدن به شرح ذیل می‌باشد:

1. ساختمان ونتیلاتور خانه به مساحت 490 متر مربع با دو الکتروموتور اصلی و فرعی (ونتیلاتور وود 21)
2. ساختمان چاه اصلی و فرعی به مساحت 1152 متر مربع و تجهیزاتی شامل ترانس شارژلکوموتیو هل دهنده‌های زنجیری، جک زیر آسانسور، واگن برگردان و متعلقات آن، دکل آسانسور قرقره‌ها و سیم کابل و غیره.
3. ساختمان مرکزی تولید بخار به مساحت 513 متر مربع شامل دیگ خانه و تجهیزات آن.
4. پادیوم ماشین به مساحت 973 متر مربع شامل موتور گیربکس ، طبلک و اتاق فرمان تجهیزات ترمز و غیره.
5. ساختمان آرماتور بندی به مساحت 102 متر مربع
6. چراغخانه به مساحت 35 متر مربع شامل چراغ انفرادی، کپسول انفرادی، دستگاه شارژ چراغ.
7. کمپرسور خانه به مساحت 300 متر مربع شامل چهار دستگاه کمپرسور نوع Inger Sall Rand مدل 2100
8. حمام عمومی به مساحت 360 متر مربع
9. بونکر مرکزی ذغال به مساحت 160 متر مربع.

 

تأسیسات و تجهیزات دیگر معدن که مایحتاج سه معدن در منطقه معدن هجدک، معدن اکلی، معدن اسدآباد را تأمین می نماید به شرح ذیل می‌باشد:

1. ساختمان جوش و فرز کاری به مساحت 1071 متر مربع که شامل دستگاه جوش، دستگاه فرز، اره برقی، چکش مکانیکی، دستگاه سنگ زنی، مته زنی و غیره.
2. ساختمان پست فشار قوی به مساحت 250 متر مربع شامل دو ترانس 20 کیلوولتی کلیدهای فشار قوی، اتاق فرمان و غیره.
3. ساختمان اداره مرکزی در دو طبقه به مساحت 1486 متر مربع.
4. نمازخانه به مساحت 200 متر مربع
5. انبار قطعات یدکی فنی و معدنی به مساحت 250 متر مربع.
6. ساختمان ترانسپورت و تعمیرگاه به مساحت 1018 متر مربع و تجهیزات آن شامل اتوبوس، مینی بوس، کامیون، لودر، گریدر، بلدوزر، لندروور و غیره.
7. ساختمان گروه نجات به مساحت 638 متر مربع.
8. ساختمان بهداری به مساحت 110 متر مربع.
9. نجارخانه به مساحت 360 متر مربع.
10. پمپ آب به مساحت 130 متر مربع.

 

خصوصیات و کاربرد محصول تولیدی

زغال‌های منطقه هجدک کاملاً کک شو هستند؛ به این معنی که خاصیت کک شوندگی بالایی دارند. زغال‌هایی که خاصیت کک شوندگی بالایی دارند باید دارای پلاستومتری بالا و به عبارت دیگر خاصیت پلاستیکی بالایی داشته باشند. موارد استفاده کک برای احیای آهن در صنایع ذوب آهن است که البته این نوع زغال برای پذیرش درکارخانه زغال شویی زرند که در واقع خریدار اولیه محصول تولیدی معدن است باید خصوصیاتی داشته باشد که عبارتند از:

۱- میزان پلاستومتری ۲- عدم وجود باطله و خاکستر بیش از ۱۰% ۳- عدم وجود رطوبت بیش از ۱۰%

 

تاثیرات زیست محیطی معدن هجدک

• علی رغم شایعات زیادی که پیرامون مرگ و میر کارگران در معادن زغالسنگ کرمان است، اما به گفته مسئولان معدن، خطرات ناشی از بیماری‌های ریوی خیلی بیشتر از خطرات غیر مترقبه از قبیل انفجار و ریزش دیواره‌های معدن است.
• در معدن هجدک به دلیل استفاده از روش کند و آکند در بخش استخراج، آسیب چندانی به محیط زیست وارد نمی‌شود، چرا که باطله در خود معدن استفاده می‌شود.
• در اثر استخراج در کارگاه‌ها و همچنین بارگیری و حمل و نقل آنها توسط واگن‌ها مقدار زیادی گرد و غبار در هوا معلق است که این گرد و غبار برای کارگران بدون ماسک مشکلات ریوی جدی را ایجاد می‌کند.
• هنگام انجام عملیات آتشباری نیز مقدار زیادی گرد و غبار ایجاد می‌شود.
• برای کنترل گرد و غبار ایجاد شده باید سیستم تهویه را به درستی و به موقع راه اندازی کرد.

 

توجه داشته باشید این مطلب و اطلاعات عددی آن مرتبط به سال 1389-1390 می‌باشد و امکان تغییر یافتن آن را در نظر داشته باشید.