به منظور ارزیابی یک طرح استخراجی سه روش کلی وجود دارد:بازگشت سرمایه ( pay back)، ارزش خالص فعلی (net present value) ،نرخ بازگشت داخلی (interval rate of return) در روش بازگشت سرمایه، بازگشت سرمایه ملاک ارزیابی طرح قرار می گیرد
به منظور ارزیابی یک طرح استخراجی سه روش کلی وجود دارد:
بازگشت سرمایه ( pay back)
ارزش خالص فعلی (net present value)
نرخ بازگشت داخلی (interval rate of return)
در روش بازگشت سرمایه، بازگشت سرمایه ملاک ارزیابی طرح قرار می گیرد و هرچه طرحی در مدت زمان کوتاهتری اصل سرمایه اولیه را بازگشت کند آن طرح جذابیت بیشتری خواهد داشت. روش بازگشت سرمایه مخصوصاً در شرایطی که بازگشت سریع سرمایه از اهمیت زیادی برخوردار است استفاده می شود. در روش ارزش خالص فعلی ابتدا تمامی درآمدهای آینده با یک نرخ تنزیل مناسب به معادل درآمدها در زمان شروع پروژه تبدیل شده و سپس سرمایه اولیه مورد نیاز پروژه از آن کسر می شود عدد به دست آمده به عنوان شاخص NPVدر مقایسه ها شناخته می شود. در روش نرخ بازگشت داخلی دنبال نرخ بهره ای می گردیم که اگر تمام درآمدهای آینده را با آن نرخ بهره به زمان اول پروژه تنزیل کنیم آنگاه درآمد تنزیل شده با میزان سرمایه گذاری برابر شود.
ارزیابی طرح های استخراجی
به منظور ارزیابی یک طرح استخراجی سه روش کلی وجود دارد:
بازگشت سرمایه ( pay back)
ارزش خالص فعلی (net present value)
نرخ بازگشت داخلی (interval rate of return)
هریک از روش های ذکر شده در بالا برای استفاده در شرایط خاصی مناسب می باشد.
روش بازگشت سرمایه:
در این روش بازگشت سرمایه ملاک ارزیابی طرح قرار می گیرد و هرچه طرحی در مدت زمان کوتاهتری اصل سرمایه اولیه را بازگشت کند آن طرح جذابیت بیشتری خواهد داشت. روش بازگشت سرمایه مخصوصاً در شرایطی که بازگشت سریع سرمایه از اهمیت زیادی برخوردار است استفاده می شود. کاربرد دیگر روش بازگشت سرمایه در شرایط ناپایدار بازار است. روش بازگشت سرمایه دارای این خصوصیت است که ارزش زمانی پول را مد نظر نمی گیرد برای مواردی که مایل باشیم تا ارزش زمانی پول را نیز در ارزیابی خود موثر بدانیم شیوه تنزیل شده ای ارائه شده است که در این روش ابتدا بازگشت های آینده به زمان سرمایه گذاری (ابتدای طرح) تنزیل شده و هرکدام از دو طرح که زودتر سرمایه را بازگشت کند سودآورتر خواهد بود.
روش ارزش خالص فعلی
در این روش ابتدا ابتدا تمامی درآمدهای آینده با یک نرخ تنزیل مناسب به معادل درآمدها در زمان شروع پروژه تبدیل شده و سپس سرمایه اولیه مورد نیاز پروژه از آن کسر می شود عدد به دست آمده به عنوان شاخص NPVدر مقایسه ها شناخته می شود.
در این روش اگر مقدار NPVبرای یک طرح عدد مثبت به دست آید آن طرح قابل قبول و سود آور شناخته می شود و اگر مقدار NPVمنفی باشد طرح زیان آور خواهد بود.
روش نرخ بازگشت داخلی
در این روش دنبال نرخ بهره ای می گردیم که اگر تمام درآمدهای آینده را با آن نرخ بهره به زمان اول پروژه تنزیل کنیم آنگاه درآمد تنزیل شده با میزان سرمایه گذاری برابر شود. این میزان بهره را نرخ بازگشت داخلی می نامیم .
بر اساس ارزیابی این روش اگر نرخ بازگشت یک طرح از نرخ بهره سرمایه بیشتر باشد آنگاه طرح سودآور شناخته می¬شود.و اگر کمتر باشد آنگاه طرح زیان آورر شناخته خواهد شد.
مقایسه روش ها
در بین سه روش مطرح شده روش بازگشت سرمایه ارزش زمانی پول را در نظر نمی گیرد و در کنار این محدودیت روش بازگشت سرمایه کاربردهای خاص خودش را دارد که به آنها اشاره شد.
پس از ارزیابی به دو روش ارزش خالص فعلی و نرخ بازگشت داخلی از دیدگاه های مختلف می توان چنین نتیجه گرفت:
از روش ارزش خالص فعلی برای اولویت بندی بین طرح ها استفاده شود.
از روش نرخ بازگشت داخلی برای سودآور بودن طرح استفاده شود.
